Onlangs is het Trendscenario van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning van het onderzoeksinstituut RIVM verschenen. Hierin worden onze huidige gezondheidsproblemen beschreven en wordt voorspeld aan welke aandoeningen we in de toekomst zullen lijden.
Gewrichtspijn onvermijdelijk?
Gewrichtspijnen, met inbegrip van nek- en rugklachten, blijken nu al verreweg de meest voorkomende aandoening zijn. Ruim drie miljoen Nederlanders lijden hier nu aan. Dit aantal zal nog verder toenemen naar 4,5 miljoen in 2040.
De gangbare verklaring voor het feit dat vooral ouderen na het zestigste levensjaar zoveel last van pijn hebben, is de geleidelijke en onvermijdelijke verstijving en slijtage van de gewrichten gedurende ons leven. Dat klinkt logisch, maar klopt slechts voor een deel.
Gewrichtsklachten blijken namelijk vooral voor te komen bij bevolkingen in de westerse wereld en veel minder bij sommige andere culturen. Zo hebt u mogelijk gehoord van de ‘blauwe zones’ – zoals het Japanse eiland Okinawa – waar mensen ongehoord vaak de leeftijd van honderd jaar bereiken, tot op hoge leeftijd actief blijven en waar gewrichtspijnen veel zeldzamer zijn dan bij ons. Ook volkeren die veel vis eten, zoals de Eskimo’s en sommige Polynesische bevolkingsgroepen, hadden tot enige decennia geleden weinig last van gewrichtsklachten.
Opvallend is dat met name bij de Maori’s – de oorspronkelijke bevolking van Nieuw-Zeeland – gewrichtsklachten nagenoeg afwezig zijn. Maar dan vooral als ze aan de kust wonen, terwijl gewrichtsklachten bij de Maori’s in het binnenland veel vaker voorkomen.
Wat is hier aan de hand en wat kunnen we ervan leren?
Koolhydraatrijk voedsel boosdoener
De laatste decennia zijn er belangrijke veranderingen geweest in het westerse voedingspatroon. Na de Tweede Wereldoorlog zijn we meer verpakt en snel te bereiden voedsel en dus steeds meer koolhydraten gaan eten. En omdat men meende dat de toename van hart- en vaatziektes samenhing met de vetconsumptie, zijn we juist minder vetten gaan eten.
Ondertussen is het besef gegroeid dat we hierdoor ook de gezonde vetten uit de voeding hebben verwijderd en juist ongezonde transvetten en een overmaat aan linolzuur aan voeding hebben toegevoegd. Bovendien veroorzaakt onze moderne koolhydraatrijke industriële voeding hoge suikerspiegels in het bloed.
Het gevolg van dit laatste is dat de overvloedig aanwezige glucose in het bloed zich aan eiwitten bindt die zich onder meer in ons kraakbeen bevinden. Dat wordt broos, waardoor versnelde slijtage optreedt. Zo is bekend dat diabetici met hoge glucosespiegels veel meer last hebben van gewrichtspijnen dan mensen die niet lijden aan suikerziekte.
“Gewrichtspijn hoeft dus niet automatisch te betekenen dat je op oudere leeftijd wordt getroffen door chronische gewrichtspijnen.”
De gevolgen van hoge bloedsuikers worden nog eens verergerd door het overmatig aanwezige linolzuur, dat voor een hogere vatbaarheid voor ontstekingen zorgt. Wanneer het broze kraakbeen zover is afgesleten dat het onderliggende bot geirriteerd raakt, verergert dit de ontsteking en ontstaat er stijfheid van de gewrichten, die vervolgens pijn gaan doen. “U heeft versleten gewrichten,” vertelt de dokter u dan.
Nu zal uw arts hierbij doorgaans eerst pijnstillers voorschrijven die ook ontstekingsremmend werken, zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac, in ernstigere gevallen eventueel tijdelijk prednison.
Al met al geen pretje, omdat deze middelen kunnen leiden tot botontkalking, stoornissen van de hormoonhuishouding, maagpijn en zelfs levensbedreigende interne bloedingen. Bovendien kunnen deze middelen op middellange termijn de bestaande gewrichtsklachten ook nog eens erger maken.
In latere stadia kan ervoor worden gekozen om regelmatig hyaluronzuur in de gewrichten te spuiten, waardoor deze worden gesmeerd. Uiteindelijk zal dit proces vaak uitmonden in het operatief inbrengen van een prothese in de heup of knie. Bij andere gewrichten is dat echter veel moeilijker of zelfs helemaal onmogelijk.
Volvette en koolhydraatarme voeding gezonder
Inmiddels weten we dat er goede redenen zijn waarom de bevolkingen van de blauwe zones en ook de inwoners van de Polynesische eilanden en de Eskimo’s – totdat ze westerse voeding gingen consumeren – vrij zijn gebleven van gewrichtsklachten. Zij consumeren namelijk allemaal ‘ouderwetse’ volvette en koolhydraatarme voeding die niet industrieel is geproduceerd, met bovendien veel zogenaamde omega 3-vetzuren – in de volksmond ook wel visolie genoemd – die ontstekingsremmend werken.
Ook is ontdekt dat de Maori’s aan de kust van Nieuw- Zeeland, die van alle bevolkingsgroepen het meest vrij zijn van gewrichtsklachten, een bijzondere bron van deze vetzuren consumeren, namelijk de groenlipmossel. Onderzoek heeft uitgewezen dat deze speciale mosselsoort, die alleen in sommige kustgebieden van Nieuw-Zeeland gedijt, een bijzondere samenstelling heeft, met diverse varianten van omega 3-vetzuren in combinatie met ontstekingsremmende eiwitten en bovendien een bijzonder en krachtig ontstekingsremmend vetzuur, het zogenaamde furaanzuur.
Gepubliceerd onderzoek dat werd uitgevoerd door het Erasmusziekenhuis van de Universiteit Brussel heeft ondertussen laten zien dat het gebruik van supplementen op basis van groenlipmossel inderdaad leidt tot een duidelijke afname van de ontsteking en gewrichtspijnen, zonder dat er bijwerkingen optreden.
Pijnloos bewegen binnen handbereik
Gewrichtspijn hoeft dus niet automatisch te betekenen dat je op oudere leeftijd wordt getroffen door chronische gewrichtspijnen, rust moet houden om de slijtage en pijn verder te beperken en uiteindelijk een gewrichtsvervangende prothese nodig hebt. Integendeel!
Het eten van veel vis en het nemen van supplementen met visolie, bij voorkeur afkomstig van de groenlipmossel, kan niet alleen de pijn verlichten, maar bovendien verdere aftakeling van je gewrichten helpen voorkomen.
We weten ondertussen ook dat wanneer je minimaal een halfuur per dag beweegt, bijvoorbeeld door stevig te wandelen, de pijn nog verder kan afnemen. En als we bovendien omschakelen naar verse, volvette en koolhydraatarme voeding, kan het versleten kraakbeen zelfs weer aangroeien.
Een leven lang pijnloos bewegen. Het kan!
Afbeelding afkomstig van Pixabay.com.
Koolhydraatarme voeding ? Er zijn 2 soorten koolhydraten; de snelle(witmeel, witte rijst, suiker, frisdrank enz ) , en de langzame vezelrijke volkoren producten, van de hele korrel. Er zijn ook veel gezonde mineraalrijke fruitsoorten en peulvruchten die koolhydraten bevatten. Om nou ALLES te schrappen is een zware klus, en onverantwoord. Vezels en korrels in volkoren producten reinigen de darm. Een zuivere darmwand is nodig om voeding goed te verteren, en om toxines aan de darmwand af te voeren.