Tijdens mijn opleiding tot arts kreeg ik in de eerste vier jaar een gedegen theoretische opleiding. Pas daarna deed ik tijdens de zogenaamde coschappen ervaring op met echte patiënten.

Gelukkig erkennen steeds meer medische opleidingen dat het zinvol is theorie en praktijk al in een veel eerder stadium met elkaar in evenwicht te brengen. Een van de redenen is dat goed kijken naar het uiterlijk van patiënten een uitermate waardevol instrument is om de juiste diagnose te stellen.

Diagnose

Ik herinner me mijn eerste patiënt nog levendig, een man van circa vijftig jaar met maagklachten. Ik mocht hem ondervragen en onderzoeken, waarna een ervaren internist nog ‘even’ kwam kijken om vervolgens de waarschijnlijke diagnose te stellen.

Uiteraard deed ik mijn uiterste best bij mijn eerste patiënt, en ik ondervroeg en onderzocht hem zo zorgvuldig mogelijk. Uiteindelijk had ik een lange lijst met mogelijke diagnoses om met de internist te bespreken, waarvan maagzweer de meest waarschijnlijke was. De tweede optie was chronische gastritis (ontsteking van de maagwand) en de derde maagkanker. Na het binnenroepen van de internist had deze minder dan vijf minuten nodig om zich op de hoogte te stellen en de noodzakelijke vervolgonderzoeken aan te vragen.

Eenmaal buiten de kamer waar de patient zich aankleedde, vroeg de internist of ik het gezien had. “Wat bedoelt u?” vroeg ik, niet begrijpende waaraan hij refereerde.

“De man heeft kanker,” hoorde ik de internist stellig zeggen. “We gaan meteen een röntgenonderzoek aanvragen om te kijken hoever het is gevorderd en of er uitzaaiingen zijn.”

Ik was stomverbaasd. In een oogwenk had de internist gezien wat ik volledig gemist had, ondanks mijn vastberadenheid de man goed te ondervragen en te onderzoeken. De patiënt was namelijk sterk vermagerd, zag er slecht uit en had een enigszins gele huidskleur – zichtbare kenmerken die samen met zijn maagklachten en gebrek aan eetlust onmiddellijk een grote verdenking op maagkanker met zich meebrachten.

Ik had meteen de belangrijkste les uit mijn hele opleiding geleerd, en die was dat je ongelooflijk veel te weten komt over mensen door gewoon naar ze te kijken.

“Je komt ongelooflijk veel over mensen te weten door gewoon naar ze te kijken.”

Jonger of ouder dan je werkelijke leeftijd

Nu kunnen we allemaal wel beoordelen of iemand er ziek of gezond uitziet, uitgelaten of terneergeslagen, moe of uitgerust, ontspannen of gestrest en of iemand er jonger of ouder uitziet dan diens werkelijke leeftijd. Maar zegt het feit of je er jonger of ouder uitziet dan je werkelijke leeftijd ook iets over je werkelijke levensverwachting?

Het antwoord is ja! Hoe je eruitziet heeft een belangrijke voorspellende waarde voor de leeftijd die je zult bereiken.

Dit is niet verwonderlijk. De huid kunnen we als een orgaan beschouwen, net als het hart, de hersenen, de lever en de nieren. Wanneer de huid er om wat voor reden dan ook jong uitziet, zou het raar zijn als de rest van ons lichaam zich in een heel andere staat zou bevinden. Ook een ongezonde of oud uitziende huid staat slechts zelden op zichzelf; dit gaat meestal gepaard met dezelfde versnelde verouderingsprocessen in de rest van het lichaam.

Onze huid veroudert (net als de overige delen van ons lichaam) door geleidelijke beschadiging van het DNA in onze chromosomen, de ophoping van afvalstoffen in de cellen en de geleidelijke versuikering – ook wel glycosylering genoemd – van eiwitten in onze weefsels.

Door deze toenemende versuikering van de eiwitten elastine en collageen wordt onze huid dunner, minder stevig en gerimpelder. In het vakblad Age werd een onderzoek over dit onderwerp gepubliceerd. Hieruit bleek: hoe hoger het gemiddelde bloedsuikergehalte, hoe ouder mensen eruitzien ten opzichte van hun werkelijke leeftijd.

In een ander onderzoek, gepubliceerd in het toonaangevende British Medical Journal, werden groepen vrijwilligers beoordeeld door panels die de leeftijd van de deelnemers moesten schatten. Later werden deze schattingen vergeleken met hun werkelijke leeftijd. Vervolgens werden de deelnemers gevolgd tot het tijdstip waarop zij overleden. Wat bleek?

Hoe jonger de deelnemers waren geschat in verhouding tot hun werkelijke leeftijd, hoe ouder ze werden.

Het omgekeerde bleek ook waar: hoe ouder zij eruitzagen bij de test, hoe jonger ze stierven. De verschillen in levensverwachting tussen de mensen die er jong uitzagen en die er oud uitzagen, bleken niet alleen statistisch significant (ze berustten niet op toeval), maar waren ook nog eens vrij groot.

Zelf in actie

Maar wat moet je er verder mee als je er jonger of juist ouder uitziet dan je bent? Als u er jonger uitziet, kunt u hier uiteraard blij mee zijn. Maar wat als u er ouder uitziet? Misschien wordt het dan toch tijd om eens stil te staan bij uw leefstijl.

Rookt u?

Bent u te zwaar?

Doet u weinig aan lichaamsbeweging?

Heeft u last van een chronisch hoog stressniveau?

En vooral, eet u veel industrieel bewerkte voeding vol snel verteerbare koolhydraten en suikers?

Aan al deze oorzaken van vroegtijdige veroudering kunt u zelf wat doen.

Zorg dat u er jonger uit gaat zien; begin vandaag.

Afbeelding afkomstig van Pixabay.