Multivitaminen, goed voor iedereen. Of toch niet?

door | 20 maart 2015 | Column William | 5 reacties

Voldoende vitaminen binnenkrijgen is zeer belangrijk om gezond te blijven. Rond de 80% van de mensen heeft een tekort aan vitamine D en loopt daarmee een onnodig hoog risico op kanker en hart- en vaatziekten.

Tijdens lezingen over mijn boek Hoe word je 100 vertel ik altijd dat het niet (meer) roken en het zorgen voor voldoende vitamine D de twee acties zijn die de grootste gunstige invloed op de gezondheid en levensverwachting hebben.

Multivitaminen en antioxidanten

Het slikken van vitamines is onder de westerse bevolking immens populair en dan meestal in de vorm van multivitaminen. Onder het mom van “baadt het niet, dan schaadt het niet” slikt ongeveer de helft van de westerse volwassenen dergelijke vitaminesupplementen. Maar wat zit er eigenlijk in deze pillen, capsules en dergelijke en zijn deze altijd wel zo gezond?

De basis van multivitaminen wordt gevormd door de aanwezigheid van een aantal zogenaamde antioxidanten. Antioxidanten beschrijven een chemische activiteit die een aantal vitaminen, zoals vitamine A, betacaroteen, vitamine C en vitamine E met elkaar gemeen hebben. Om te begrijpen waarom antioxidanten zo gezond zouden moeten zijn, dienen we eerst het een en ander uit te leggen.

Vrije radicalen

Het normale proces van het verbranden (oxideren) van onze voeding levert niet alleen energie op, maar ook diverse stoffen die als vrije (zuurstof)radicalen worden aangeduid. Deze vrije radicalen hebben als eigenschap dat zij een grote neiging hebben om zich aan andere moleculen in het lichaam te binden. Het is algemeen geaccepteerd dat indien de concentratie van deze radicalen te hoog wordt, er schade kan optreden bij diverse onderdelen van de cel zoals het DNA.

Deze toenemende schade kan vervolgens versnelde veroudering tot gevolg hebben en tevens het risico op diverse ziekten zoals kanker verhogen. De rationale achter het innemen van multivitaminen met de antioxidanten betacaroteen, vitamine A, C en E is dat we ons gezonder voelen, minder ernstige ziekten oplopen en langer leven.

En inderdaad is gebleken uit diverse reageerbuisexperimenten dat vrije zuurstofradicalen schade aan cellen kunnen toebrengen en dat antioxidanten dit kunnen tegengaan. Echter, de resultaten die beschikbaar zijn gekomen uit klinische studies laten veel minder positieve resultaten zien.

Het omgekeerde effect?

In feite blijkt uit de vele gepubliceerde onderzoeken het omgekeerde effect, namelijk dat hoge doseringen van antioxidanten de kans op het krijgen van kanker of hart- en vaatziekten vergroten en uiteindelijk ons leven verkorten! Zo moest een groot onderzoek in de Amerikaanse stad Seattle naar de preventie van longkanker door antioxidanten voortijdig worden gestopt omdat reeds bij een zogenaamde interim analyse bleek dat diegenen die betacaroteen innamen meer kans hadden om kanker te krijgen dan diegenen die placebo kregen toegediend.

In de jaren daarna stapelden de bewijzen zich op dat ook vitamine E en vitamine A de kansen op hart- en vaatziekten en diverse soorten kanker verhoogden. Zo werd in 2007 een onderzoek gepubliceerd waaruit bleek dat het elke dag nemen van multivitaminen (met antioxidanten) het risico om te overlijden aan prostaatkanker maar liefst verdubbelde ten opzichte van het nemen van geen enkel supplement.

Inmiddels zijn ook diverse zogenaamde meta studies verschenen die de resultaten van diverse bestaande onderzoeken hebben gebundeld. Deze meta studies met in totaal honderdduizenden deelnemers die vaak gedurende meerdere jaren met deze multivitaminen werden behandeld laten er geen twijfel over bestaan: Het innemen van supplementen met de antioxidanten betacaroteen, vitamine A en vitamine E verhoogt de kans op kanker en hart – en vaatziekten!

Natuurlijke proces

Geleidelijk is het inzicht aan het ontstaan dat de productie van vrije radicalen in ons lichaam door het natuurlijke proces van oxidatie uiteindelijk helemaal niet zo schadelijk hoeft te zijn.

Het is daarbij wel duidelijk geworden vanuit reageerbuisexperimenten dat vrije radicalen op zich de potentie hebben om cellen te beschadigen. Ook is duidelijk dat voeding zoals fruit en groenten die veel (natuurlijke) antioxidanten bevatten, gezond zijn en lijken te beschermen tegen de nadelige gevolgen van oxidatie.

Het lijkt er echter op dat alles draait om een goede verhouding tussen vrije radicalen en antioxidanten. De reden hiervoor is dat vrije radicalen ook actief blijken te zijn tegen micro-organismen en ongewenste cellen die zouden kunnen uitgroeien tot kankercellen of dat al zijn. In geval we hoge doseringen van antioxidanten in de vorm van supplementen nemen is het waarschijnlijk dat deze gezonde functies van vrije radicalen, zoals het doden van ongewenste cellen, worden verstoord.

Multivitaminen, weg ermee!

En wat over vitamine C? In tegenstelling tot de overige antioxidanten zijn voor vitamine C geen schadelijke effecten aangetoond. Echter, dat is nog geen reden om vitamine C in te nemen bij bijvoorbeeld verkoudheid. De reden daarvoor zou een veronderstelde gunstige werking moeten zijn en de inmiddels tientallen gepubliceerde onderzoeken zijn eensluidend in hun oordeel over de effecten van vitamine C bij griep en verkoudheden: Totaal onwerkzaam!

Multivitamines? Blijft u er liefst ver bij vandaan en lever wat u nog thuis mocht hebben staan in bij uw apotheker om onschadelijk te laten maken. Eet in plaats daarvan dagelijks een goede portie groente en fruit. U bewijst uw gezondheid er een grote dienst mee!

Afbeelding: pixabay.com.

 

Onderwerpen van deze column:

 

5 Reacties

  1. Ria Weerman

    Is het goed om extra magnesiumcitraat te gebruiken?

    Antwoord
  2. Sjouwke

    Onder het mom van “baadt het niet, dan schaadt het niet” – Bij baadt mag hier de d weg! (2e regel onder Multivitaminen en antioxidanten. Baad komt van baden, een bad nemen. Baat (zonder die -d dus) komt van baten, en dat wordt hier bedoeld 😉

    Antwoord
  3. C. Heideman

    Ik ben ook benieuwd. Neem ook weleens extra magnesium ivm onwijs veel triggerpoints.

    Antwoord
  4. Eddy

    Ik ben 70 jaar en neem al lang en redelijk veel voedingssupplementen . Ik voel me supper en ben nog heel actief. Ze schatten mij zelfs 10 tot 15 jaar jonger. De onderzoeken die ik lees zijn volgens mij gesponserd door farma , en mr. cortvriendt laat zijn oren daar van afhangen .Ik begin die man hoe langer hoe minder te geloven. Hij zal nog maar cort mijn vriendt zijn.

    Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

William Cortvriendt

William Cortvriendt

arts en auteur

William Cortvriendt (1956) heeft na het afronden van zijn artsenstudie bij verschillende medische organisaties directiefuncties vervuld. Ook werkte hij als consultant bij McKinsey & Company en werd een veelgevraagd adviseur.

Hij is tevens auteur van diverse bestsellers  over de relatie tussen leefstijl, gezondheid en ziekte. In 2015 schreef hij Hoe word je 100? over gezond oud worden dat in 2016 werd gevolgd door Hoe word je 100 het kookboek.  In Lichter (2017) behandelde hij overgewicht. 

In het nieuwe boek Kankervrij van William Cortvriendt wordt duidelijk uitgelegd wat kanker is, hoe het ontstaat, hoe we het in de meeste gevallen kunnen voorkomen, en wat we zelf kunnen bijdragen aan onze eigen strijd om kanker te overleven.

William is getrouwd en heeft drie volwassen kinderen. Hij woont en werkt in de Verenigde Staten, Spanje en Malta.

Heb je de smaak te pakken?

 

Bij kanker wordt vaak een belangrijk onderdeel van de behandeling gemist: leefstijl. In Het handboek bij kanker geeft William Cortvriendt praktische handvatten en begeleiding voor het gericht aanpassen van onze leefstijl.

23,99

Meer boeken van William Cortvriendt