Depressie is een van de meest voorkomende klachten waarmee huisartsen worden geconfronteerd. Per jaar gaat het in Nederland om acht procent van de bevolking ofwel bijna 1,4 miljoen mensen. We weten ondertussen al enige decennia dat depressies samengaan met een verstoorde hormoonhuishouding in de hersenen van de zogenaamde neurotransmitters noradrenaline, dopamine en vooral serotonine.
Het is dan ook geen verrassing dat de farmaceutische industrie middelen heeft ontwikkeld die deze neurotransmitters beïnvloeden. De zogenaamde SSRI’s (selective serotonin reuptake inhibitors) vormen de bekendste categorie. Hiertoe behoren de populaire medicijnen Prozac, Zoloft en Celexa. Naar schatting worden ongeveer één miljoen landgenoten langdurig behandeld met deze middelen.
Deze antidepressiva zijn bewezen effectief, maar vooral bij ernstige depressie en veel minder bij de veel vaker voorkomende lichtere vormen, waarvoor de farmaceutische industrie ze voornamelijk aanprijzen en huisartsen ze voorschrijven.
Ook kennen ze serieuze bijwerkingen, waarvan slapeloosheid, seksuele stoornissen en gewichtstoename de bekendste zijn. Bovendien is het vaak moeilijk om met deze middelen te stoppen, omdat er dan ontwenningsverschijnselen kunnen optreden.
Leefstijlverandering
De afgelopen jaren heb ik vele honderden patiënten mogen helpen met het verminderen en vaak genezen van hun chronische aandoeningen door leefstijlverandering.
Het gaat hier doorgaans om overgewicht en obesitas, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en gewrichtsklachten. Hoe het een aantal van deze mensen is vergaan heeft u kunnen zien in de zes miljoen maal bekeken tv-serie Hoe word ik 100 (meer informatie over de televisieserie), op basis van mijn eerder verschenen gelijknamige boek (meer info over het boek Hoe word je 100).
Deze aanpassingen in leefstijl en de erop volgende vaak indrukwekkende verbeteringen zijn niet zomaar uit de lucht komen vallen. Eenieder die regelmatig de medische publicaties leest, zal concluderen dat ze een duidelijke wetenschappelijke basis hebben.
“Omega 3-vetzuren helpen bij zowel het behandelen als het voorkomen van depressie.”
En behalve dat de genoemde patiënten inderdaad spectaculair afvielen, minder last hadden van gewrichtspijnen en konden stoppen met hun insulineinjecties, cholesterolverlagers en bloedrukmedicatie, gebeurde er nog iets anders, dat ik niet had verwacht.
Depressiviteit en leefstijlaanpassingen
Het is me de afgelopen jaren opgevallen dat een groot deel van de patiënten met overgewicht, diabetes, te hoge bloedruk of gewrichtsklachten niet bepaald overlopen van vrolijkheid en een neerslachtige indruk achterlaten. Tot mijn verrassing constateer ik steeds weer dat deze depressiviteit binnen een maand na de leefstijlaanpassingen is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een opgewekt humeur.
Dit fenomeen kun je ook terugzien in de tv serie Hoe word ik 100. Geleidelijk aan is het tot me doorgedrongen dat leefstijlveranderingen die het bloedsuikergehalte normaliseren en ongewenste ontstekingen remmen (waarbij industrieel geproduceerde vetten in de voeding worden vervangen door natuurlijke varianten), ook een gunstige invloed hebben op onze gemoedstoestand.
In februari verschijnt een boek – De leefstijlgids tegen somberheid van Bjarne Timonen – dat op toegankelijke wijze uitlegt waarom depressieve gevoelens zo veel voorkomen, wat de relatie is met onze industriële voeding en overige kenmerken van een moderne leefstijl en waarom de Prozac-achtige pillen vaak niet werken. Hier meer informatie over De Leefstijlgids tegen somberheid.
Een dagelijkse portie wandelen doet wonderen
Zo blijkt dat zowel ongezonde industrieel bewerkte voeding – met veel suiker en te weinig gezonde vetten – als gebrek aan lichaamsbeweging, te veel stress en te weinig slaap de kans op ontstekingen vergroten. Die leiden vervolgens niet alleen tot lichamelijke klachten zoals overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en gewrichtspijnen, maar ook tot stoornissen van de neurotransmitters in de hersenen, waaronder serotonine.
We weten ondertussen ook uit diverse wetenschappelijke publicaties dat gerichte maatregelen veel gevallen van depressie niet alleen kunnen voorkomen, maar ook kunnen genezen. Een dagelijkse portie wandelen verbetert aantoonbaar je gemoed en onderzoek toont zelfs aan dat dan niet alleen je hersenfuncties verbeteren maar dat ook je hersenmassa toeneemt.
Verder bleek uit onderzoek dat het aanvullen van het dieet met omega 3-vetzuren (die in de moderne voeding grotendeels zijn vervangen door een ongezonde overmaat van linolzuur en overige omega 6-vetzuren) effectief is in zowel het behandelen als het voorkomen van depressie.
Ook bleek de samenstelling van de darmflora (de bacteriën die in onze darmen verblijven) sterk samen te hangen met je gemoedstoestand. Het is aangetoond dat je met de juiste voeding kunt zorgen voor een diverse en gezonde samenstelling van deze biomassa in je darmen, met daarbij een aanmerkelijk vrolijker humeur.
Verse vezelrijke voeding
Ik heb het hier over onbewerkte liefst verse vezelrijke voeding, die bovendien nog alle natuurlijke verzadigde en onverzadigde vetten bevat. Zo ontdekten Spaanse wetenschappers in een groot onderzoek onder twintigduizend studenten dat door het regelmatig eten van volle yoghurt het risico op het krijgen van een depressie significant afneemt, een effect dat niet werd gevonden bij consumptie van magere yoghurt.
Zelf merk ik dat ik uitermate vrolijk wordt van het eten van volle Griekse yoghurt met maar liefst tien procent (!) vet. Al was het alleen maar vanwege de smaak…
Afbeelding afkomstig van Pixabay.
Ik ben heel benieuwd hoe dat ondezoeknover die volle yoghurt is uitgevoerd.